W dzisiejszych czasach nowości technologicznych, gadżetów posiadanie telefonu komórkowego lub laptopa nie jest niczym niezwykłym. Skoncentrujmy się na temacie telewizorów LCD. Są one stosunkowo nowym tematem na dzisiejszym rynku, więc postaramy się przybliżyć sposób ich działania. Pomimo krótkiego czasu istnienia – około 9 lat, telewizory te zaczynają się psuć jak każdy inny sprzęt elektroniczny. Najtrudniejszą do naprawienia usterką jest uszkodzenie matrycy LCD. Wtedy w większości przypadków wchodzi w grę tylko wymiana. Dlatego postaramy się opisać krótko jakie komponenty składają się na taki telewizor oraz skupić się na tych, które najczęściej się psują. Ponadto postaramy się odpowiedzieć na pytanie czy i kiedy naprawa telewizora LCD jest opłacalna a kiedy raczej warto pomyśleć o kupnie nowego sprzętu.
Sposób działania elementów zwanych panelami LCD
Każdy panel LCD składa się z matrycy, różnych modułów np. inwerterów, logiki, zasilaczy, modułu cyfrowego, tunera. Dzięki rewolucyjnie małym rozmiarom stają się bardzo popularne. Tę ważną zaletę telewizory ciekłokrystaliczne(od tego skrót LCD) zawdzięczają matrycom, które w przeciwieństwie do kineskopów są około 8 razy cieńsze, nie wspominając o rozmiarach oraz możliwości łączenia ich w większe panele. Matryca wykorzystuje przede wszystkim właściwości ciekłego kryształu z którego się składa. Molekuły takiego ciekłego kryształu są tylko częściowo uporządkowane, napięcie jest czynnikiem, który powoduje ich większe uporządkowanie, pozwala także na zmianę przewodności optycznej. Każdy piksel składa się z trzech subpikseli, które różnią się kolorem filtra (czerwony, zielony, niebieski – RGB). Dzięki dostarczaniu pikselom odpowiedniego napięcia zachowują się one jak przełączniki o zmiennej przeźroczystości. Nie można tutaj zapomnieć o świetlówkach które podświetlają całą matrycę LCD.
Jednak pomimo a może przez ich dość skomplikowaną budowę piksele bywają dość wadliwe, ponieważ mogą się wypalać co powoduje powstawanie punktów na matrycy. Nie ma w świecie elektronicznym żadnej metody na ich naprawę dlatego pozostaje tylko wymiana matrycy lub przyzwyczajenie się do tych mankamentów. Jednak takie wady występują tylko w starszych modelach telewizorów LCD. Inną wadą jest też znaczenie kąta widzenia dla widoczności, który im większy tym obraz jest bardziej rozmazany i ciemniejszy. Jednak ten problem został rozwiązany poprzez zastosowanie technologii IPS (In-Plane-Switching) gdzie komórki LCD są układane pod innym kątem, co z kolei poprawia kąt widzenia nawet do 175 stopni.
Słabe strony matryc
Oprócz wadliwych pikseli, które się wypalają telewizory LCD składają się także z wielu innych elementów, które także szybko ulegają awarii. Telewizor LCD składa się na przykład z wielu różnego rodzaju zasilaczy które zasilają odrębne części telewizora np. świetlówki matrycy, całą elektronikę sterującą oraz wiele innych modułów zawartych w tego typu telewizorach LCD. W przeciętnym zasilaczu, jakiegokolwiek urządzenia – czy radia, monitora CRT, telewizora LCD czy innego sprzętu zawsze znajdą się tam kondensatory, które są najczęstszym powodem uszkodzenia. Ich trwałość jest ograniczona i po określonym czasie przestają się nadawać do dalszego użytku. W większości przypadków wymiana takich zużytych kondensatorów pomaga i naprawa całego telewizora zamyka się w kwocie około 200 złotych. Jednak taki niepozorny kondensator może narobić więcej szkód niż może się wydawać na początku. Zmiana jego pojemności skutkuje podawaniem innego napięcia do różnych części telewizora co może spowodować uszkodzenie bardzo delikatnych układów scalonych, tranzystorów i wielu innych podzespołów. Wtedy już wymiana spalonego mikroprocesora jest praktycznie niewykonalna, gdyż sposób w jaki są one montowane do płytek jest zbyt precyzyjny i nawet autoryzowane serwisy nie podołają ich wymianie. W takim przypadku najlepszym i najskuteczniejszym sposobem jest całkowita wymiana modułu z uszkodzonym układem scalonym.
Kolejnym częstym powodem uszkodzenia paneli LCD są świetlówki które podświetlają matrycę LCD. Każdy telewizor LCD posiada takie świetlówki, które są w stanie spalić się po dłuższym działaniu. Powodów może być wiele. Jednym z najczęściej spotykanych i najbardziej logicznych jest zużycie świetlówki takiego telewizora, który chodzi 24 godziny na dobę. W takim przypadku nawet najlepsza firma na rynku oferująca swoje produkty nie może dać gwarancji długoterminowej pracy swojego sprzętu.
Innym powodem uszkodzenia telewizora LCD mogą być inwertery które powodują różne zakłócenia normalnej pracy np. ściemnienie czy migotanie obrazu. Są one używane do zasilania wyżej wymienionych świetlówek, napięcie które wysyłają jest bardzo duże, co skutkuje dużymi temperaturami na układach scalonych, a następnie jest powodem przegrzania i uszkodzenia.
Co zrobić z uszkodzoną matrycą?
